عوامل خطر سرطان پستان...

عوامل خطر سرطان پستان

سرطان پستان شايعترين سرطان در زنان است كه از هر 9 نفر يك نفر به آن مبتلا خواهد شد. سرطان پستان مهم‌ترين عامل مرگ ناشي از سرطان (18%) در زنان است و نيز شايعترين علت مرگ زنان در بين 35 تا 55 سالگي محسوب مي‌شود.
در ايران سرطان پستان در زنان جوانتر (حداقل يك دهه زودتر از زنان در كشورهاي پيشرفته) ديده مي‌شود و متاسفانه بيماران در مراحل پيشرفته مراجعه مي‌كنند. از آنجايي كه هر چه سرطان پستان زودتر تشخيص داده شود درمان آن آسانتر و موفقيت آميزتر خواهد بود، لذا بهتر است كه زنان از علايمي كه ممكن است در سرطان پستان ظاهر شود آگاهي كافي داشته باشند.
کسی علت دقیق سرطان پستان را نمی‌‌‌‌‌‌‌داند. پزشک‌‌‌‌‌‌‌ها هم معمولاً نمی‌‌‌‌‌‌‌توانند توضیح دهند که چرا زنی به سرطان پستان مبتلا می‌‌‌‌‌‌‌شود و زن دیگری نمی‌‌‌‌‌‌‌شود. بنابر تحقیقات، احتمال ابتلا به سرطان پستان در زنانی که بعضی عوامل خطرزا را دارند، بيش‌تر از زنان دیگر است. عامل خطرزا به چیزی می‌گویند که احتمال بروز یک بیماری را بالا ببرد.

عوامل خطرزای سرطان پستان عبارتند از :

• سن: احتمال ابتلا به سرطان پستان با بالا رفتن سن زن بيش‌تر می‌‌‌‌‌‌‌شود. بيش‌تر موارد ابتلا به سرطان پستان در زنان بالای 50 سال پیش می‌‌‌‌‌‌‌آید. این بیماری قبل از یائسگی رایج نیست.
• سابقۀ فردیِ ابتلا به سرطان پستان : زنی که پیش از این در یک پستان سرطان داشته، برای ابتلا به سرطان در پستان دیگر خطر بيش‌تري او را تهدید می‌‌‌‌‌‌‌کند.
• سابقۀ خانوادگی: اگر مادر، خواهر، و یا دختر زنی در گذشته سرطان پستان داشته باشد، خطر ابتلای وی به سرطان پستان بيش‌تر است. این خطر در صورتی‌‌‌‌‌‌‌که آن عضو خانواده پیش از چهل سالگی به سرطان پستان مبتلا شده باشد بيش‌تر است. سابقۀ سرطان پستان در سایر افراد فامیل (چه خانوادة مادری و چه خانواده پدری) هم، خطر ابتلای زن را بالا می‌‌‌‌‌‌‌برد.
• تغییرات ویژه در پستان : بعضی از زنان سلول‌‌‌‌‌‌‌هایی در پستان خود دارند که زیر میکروسکوپ غیرعادی به‌نظر می‌‌‌‌‌‌‌آیند. داشتن انواع خاصي از این موارد غیرعادی هایپرپلازی آتیپیک (Atypical Hyperplasia) و کارسینوم درجاي لوبولار (Lobular Carcinoma In Situ:LCIS) خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌‌‌‌‌‌‌دهند.
• تغییرات در ژن : تغییرات در بعضی ژن‌‌‌‌‌‌‌های خاص خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌‌‌‌‌‌‌دهد. این ژن‌‌‌‌‌‌‌ها عبارتند از BRCA1، BRCA2، و چند ژن دیگر. در برخی موارد آزمایش‌‌‌‌‌‌‌ها تغییرات ژن‌‌‌‌‌‌‌های خاصي را، در خانواده‌‌‌‌‌‌‌هایی که سابقۀ ابتلا به سرطان پستان دارند، مشخص می‌‌‌‌‌‌‌کنند. ارائه‌دهندگان خدمات پزشکی معمولاً برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان و یا برای شناسایی این بیماری، در زنانی که این تغییرات در ژن‌‌‌‌‌‌‌های آنها مشاهده شده است، راه‌هایی را پیشنهاد می‌دهند.

• سابقۀ باروری و یائسگی :

o هر چقدر سن زن هنگام زایمان اول بالاتر باشد، احتمال ابتلای وی به سرطان پستان هم بيش‌تر است. وقوع اولين بارداري پس از 30 سالگي خطر را ربيشتر مي‌كند.
o زنانی که اولین بار قبل از دوازده سالگی قاعده شده باشند برای ابتلا به سرطان پستان در معرض خطر بيش‌تري هستند.
o در زنانی که بالاتر از سن 55 سالگی یائسه می‌‌‌‌‌‌‌شوند خطر ابتلا به سرطان پستان بيش‌تر است.
o در زنانی که هرگز بچه‌دار نشده‌اند خطر ابتلا به سرطان پستان بيش‌تر است.
o زنانی که پس از یائسگی تحت هورمون‌درماني یائسگی با استروژن به‌‌‌‌‌‌‌علاوه پروژستین باشند، در معرض خطر بيش‌تري هستند.
o بنابر مطالعات گسترده، هیچ ارتباطی بین سقط جنین یا حاملگی ناموفق با سرطان پستان وجود ندارد.

• نژاد: بروز سرطان پستان در زنان سفیدپوست بيش‌تر از زنان لاتین تبار، آسیایی، یا آفریقایی است.
• پرتودرمانی قفسۀ سینه : زنانی که زیر سی سالگی در قفسۀ سینه پرتودرمانی شده‌اند (از جمله خود پستان‌‌‌‌‌‌‌ها) در معرض خطر بيش‌تري هستند. این مورد شامل زنانی هم می‌شود که جهت لنفوم هوچکین پرتو درمانی شده‌اند.
• تراکم پستان: بافت پستان گاه متراکم و یا پرچربی است. زنان مسن‌‌‌‌‌‌‌تری که ماموگرام آنها تراکم بيش‌تري را نشان دهد، در معرض خطر بيش‌تري هستند.
• استفاده از DES - Diethylstilbestrol : در حدود سال‌‌‌‌‌‌‌های 1940 تا 1971 میلادی در برخي از كشورها برای بعضی زنان باردار DES تجویز شد. (این دارو دیگر برای زنان باردار تجویز نمی‌‌‌‌‌‌‌شود.) زنانی که در طول بارداری ازDES استفاده کرده باشند احتمال ابتلای آنها به سرطان پستان تا حد کمی افزایش پیدا می‌کند. امكان تأثیرات احتمالی بر دختران این زنان تحت مطالعه است.
• اضافه وزن یا چاقی مفرط پس از یائسگی : احتمال ابتلا به سرطان پستان پس از یائسگی در زنانی که اضافه وزن دارند یا مبتلا به چاقی هستند بيش‌تر است.
• کمبود فعالیت بدنی (فیزیکی) : زنانی که در طول عمرشان فعالیت فیزیکی کم‌تری دارند احتمال ابتلای آنها به سرطان پستان بيش‌تر است. فعالیت بدنی همراه با جلوگيري از اضافه وزن و چاقی مفرط، خطر ابتلا را کاهش می‌دهد.
• مصرف الکل : بنا بر مطالعات، هرچه مصرف الکل در زنی بيش‌تر باشد، خطر ابتلای وی به سرطان پستان هم بيش‌تر است.
مطالعه در مورد سایر عوامل خطرزا ادامه دارد. محققان در حال مطالعة تأثیرات برنامۀ غذایی، فعالیت بدنی، و ژنتیک بر احتمال خطر سرطان پستان هستند. آنها همچنین در حال بررسی این موضوع هستند که مواد به‌خصوصی که در محیط وجود دارند احتمال بروز سرطان پستان را بيش‌تر می‌‌‌‌‌‌‌کنند یا خیر.
بسياري از عوامل خطرزا اجتناب پذیر هستند و بعضي مانند سابقۀ خانوادگی اجتناب ناپذیرند. زن‌‌‌‌‌‌‌ها بهتر است حتی‌المقدور با پرهیز از عوامل خطرزای شناخته شده، از خود محافظت کنند.
لازم به ذکر است که بيش‌تر زنانی که عوامل خطرزای شناخته شده دارند، به سرطان پستان مبتلا نمی‌‌‌‌‌‌‌شوند. درواقع، به‌جز بالا رفتن سن، بیش تر زنانِ مبتلا به سرطان پستان هیچ عامل خطرزای مشخصي ندارند.
اگر فكر می‌کنید در معرض خطر ابتلا هستید، بهتر است در مورد نگرانی خود با پزشک‌‌‌‌‌‌‌ مشورت کنید. شاید راه‌‌‌‌‌‌‌هایی برای کاهش خطر ابتلا به شما ارائه دهد و يك جدول زمانی معاینات دوره‌‌‌‌‌‌‌ای را برایتان تنظیم کند.