BRCA1 و BRCA2 در سرطان های پستان و تخمدان

سرطان سینه و تخمدان از جمله سرطان های شایع در ایران هستند. بطوریکه سرطان سینه نخستین سرطان شایع در ایران است .

استعداد ژنتیکی در ابتلا به این گونه سرطان نقش مهمی را ایفا می کند .بطوریکه 5 تا 10 درصد سرطان های سینه ٬ 15 درصد سرطان های تخمدان و 25 درصد سرطان های سینه زودرس منشا ژنتیک دارند.

ژنهای مختلفی در استعداد ژنتیکی نسبت به سرطان سینه نقش دارند که در این میان ژن BRCA1 و BRCA2 در 45 درصد سرطان های سینه ژنتیکی نقش دارند.

این ژن به صورت اتوزوم غالب به ارث می رسد و در 40 درصد خانواده هایی که سرطان سینه زودرس و سرطان تخمدان دارند دیده می شود . سرطان هایی که به علت جهش در ژن اتفاق می افتد٬کارسینومهایی با درجه بالا (high grade)٬از نوع Infiltrating Ductal و  ER منفی و Her-2 منفی هستند .از طرف دیگر در افرادی که به علت جهش در BRCA2 دچار سرطان سینه می شوند تومورهایشان از نوع Ductal   و با درجه میانی – بالا ( Medium-High grade carcinoma ) می باشد . در این سرطان گیرنده استروژنی مثبت و بیان گیرنده Her-2 منفی می باشد .

در کشورهای غربی ریسک اینکه یک زن تا پایان عمر خود به سرطان  پستان مبتلا شود 12.5 درصد می باشد .این ریسک با سن زن٬ عوامل محیطی و ابتلای بستگان درجه یک او به سرطان سینه ارتباط دارد . جهش در ژن BRCA1 ریسک ابتلا به سرطان سینه تا 70 سالگی را به 65 درصد و ریسک ابتلا به سرطان تخمدان را به میزان 39 درصد افزایش می دهد .جهش در ژن BRCA2 ریسک ابتلا به سرطان سینه و تخمدان را تا سن 70 سالگی به میزان به ترتیب 45 درصد و 11 درصد افزایش می دهد.

جهش در BRCA2  ریسک ابتلا به سرطان سینه را در سنین پایین به میزان 28 درصد افزایش می دهد٬در صورتی که این میزان برای BRCA2 پنجاه و چهار درصد می باشد. جهش در این دو ژن ریسک ابتلا به سرطان سینه در سنین پایین را به میزان قابل توجهی افزایش می دهند. مطالعات مختلف و گاه متناقض دیگری حاکی از این هستند که جهش در این دو ژن ریسک ابتلا به سرطان های کولورکتال ٬پروستات ٬ مجرای صفراوی ٬ معده ٬ پانکراس و ملانوما را نیز افزایش می دهد. این دو ژن پروتئین های بزرگی را کد می کنند .

جهش های موجود در این دو ژن نیز طیف وسیعی از جهش ها را در بر می گیرد و ممکن است در همه اگزونها رخ دهد.بنابراین برای یافتن آنها نیاز است تا از روش مطمئنی سود جسته شود .بهترین روش برای یافتن این جهش ها توالی یابی کل این دو ژن می باشد که با مقایسه این توالی با توالی های استاندارد می توان از عدم وجود جهش ها در این دو ژن اطمینان حاصل کرد. روش های دیگر به اندازه این روش قابل اطمینان نیستند و ممکن است در بسیاری موارد برخی جهش ها را از دست بدهند.

بررسی ژنتیکی جهت تشخیص موتاسیون در این ژنها در دو گروه از افراد الزامی است :

1.افراد مبتلا به سرطان پستان که نیازمند مدیریت بالینی بهتری اند .

2.افراد سالمی که دارای معیار های زیر باشند :

a) دو نفر یا بیشتر از افراد وابسته شان به سرطان کولون دچار شده باشند و یک نفر یا بیشتر از وابستگانشان به سرطان تخمدان دچار شده باشند.

b) سه مورد سرطان سینه پیش از سن 50 سالگی در بستگانشان دیده شده باشد.

c) دو خواهرشان پیش از سن 50 سالگی دچار سرطان سینه یا تخمدان شده باشند.

درصورتی که جهش در هر یک از افراد دیده شود می توان با غربالگریهای دقیق سالیانه بیماری را در مراحل اولیه تشخیص داد و به میزان بقای عمر بیماران افزود.

 در صورتی که در خانواده خود فرد مبتلا به سرطان پستان دارید ، حتماً از امکانات مرکز ما جهت تشخیص زودرس سرطان پستان استفاده کنید .