بارداری و خطر ابتلا به سرطان پستان
|
پاسخ به سوالات شما درمورد بارداری و سرطان پستان
با توجه به شیوع بالای سرطان پستان در زنان و پایین بودن سن نسبی ابتلا به این بیماری در ایران، بسیار محتمل است که ابتلا به این سرطان مصادف شود با بارداری یک زن.
اين مسأله بخصوص در زناني كه ژن تغيير‌يافته خاصي را داشته باشند، بيشتر ديده مي‌شود. اين ژن در آزمايشگاه قابل بررسي است و با انجام آزمايش مربوط مي‌توان زناني را كه به صورت ژنتيكي به احتمال بيشتري دچار سرطان پستان مي‌شوند، شناسايي كرد. به همین دلیل در زیر شایع ترین سوالات شما درمورد بارداری و سرطان پستان توسط سرکار خانم دکتر زهرا نیک پوری جراح و متخصص زنان و دارای گواهینامه تشخیص و بیوپسی پستان از مرکز پاریس ، پاسخ داده شده است: ▪آیا احتمال دارد یک خانم در حالی که باردار است، به سرطان پستان مبتلا شود؟ ـ بله، سرطان پستان در هر موقعی از زندگی یک خانم ممکن است اتفاق بیفتد؛ از جمله در هنگام بارداری و شیردهی. این سرطان در کمین همه خانم ها در هر دوره از زندگی است. ▪بارداری، احتمال ابتلا به آن را بیشتر می کند یا کمتر؟ ـ اصلا هیچ تاثیری ندارد. یعنی میزان ابتلا به این سرطان در دوران بارداری با میزان ابتلا به آن در سایر دوران های زندگی هیچ تفاوتی ندارد. به همان صورتی که خانم ها در دوران غیر از بارداری به این بیماری مبتلا می شوند، در دوران بارداری هم احتمال ابتلای شان هست. ▪سن بارداری چطور؟ آن هم تاثیری ندارد؟ ـ نه، آن هم تاثیر چندانی ندارد. درست است که اگر خانمی اولین بارداری اش بعد از سن ۳۰سالگی باشد، احتمال ابتلا ی اش به سرطان پستان کمی بیشتر می شود، اما این به معنی آن نیست که او در دورانی که باردار است مبتلا به این بیماری شود. ممکن است سرطان در بارداری یادر هر زمان دیگری اتفاق بیفتد اگر خانم ۴۰ساله ای باردار باشد در مقایسه با خانم ۳۰ساله ای که باردار است، از نظر احتمال ابتلا هیچ تفاوتی بین آنها وجود ندارد. البته افرادی که سن بالاتری دارند احتمال ابتلای شان به سرطان پستان بیشتر است اما این احتمال ربطی به بارداری ندارد و به سن خانم مرتبط است. ▪علایم این سرطان در دوران بارداری چگونه است؟ ـ اغلب خانم هایی که سرطان پستان دارند با یک توده بدون درد به پزشک مراجعه می کنند. این توده بدون درد به طور اتفاقی توسط خانم باردار لمس شود که این خانم باید به پزشک مراجعه کنند تا با انجام بررسی های لازم مشکل شان بررسی شود. تورم پستان، غیرقرینه شدن پستان، افزایش اندازه نسبت به پستان دیگر، کشیده شدن پوست پستان به داخل، تغییر شکل نوک پستان، تغییر رنگ پستان (رنگ قرمز در تشخیص بسیار مهم است) و ترشحات داخلی در دوران بارداری در خیلی اوقات دیده می شود که البته در اغلب موارد خوش خیم هستند و ربطی به سرطان ندارند اما با این همه، اگر ترشحات یک طرفه بوده و از یک منفذ پستان خارج شود برای ما بسیار اهمیت دارد و باید بررسی شود. ▪تشخیص سرطان پستان در بارداری چگونه است؟ ـ هر ضایعه و هر تغییر پوستی در خانم هایی باردار و غیرباردار باید بیشتر بررسی شود. در خانم های باردار برای تشخیص سرطان پستان از معاینه دقیق و از سونوگرافی استفاده می شود اگر به توده ای برخورد کردیم معمولا از آن نمونه برداری می کنیم. در دوران بارداری محدودیت های برای انجام روش های تشخیصی وجود دارد. از جمله اینکه ماموگرافی را معمولا به دلیل اشعه سعی می کنیم انجام ندهیم. در صورتی که مجبور شدیم ماموگرافی را در زن باردار انجام دهیم می توانیم با قرار دادن وسایل محافظ کننده ای به نام «شیلد» روی شکم مادر که مانع از نفوذ اشعه به بچه می شود، این روش تشخیص را انجام می دهیم. که در این صورت ماموگرافی خطرناک نخواهد بود. در عین حال برای انجام عمل های جراحی و نمونه برداری سعی می کنیم در خانم باردار از روش هایی استفاده کنیم که بی هوشی عمومی لازم نداشته باشند و با بی حسی موضعی این کار را انجام دهیم. البته در صورتی که ثابت شود توده سرطانی است و نیاز به عمل جراحی داشته باشد، آن موقع می توانیم با رعایت برخی از مسایل بیمار را در حین بارداری عمل جراحی کنیم و برای بی هوشی هم از داروهایی استفاده می کنیم که برای بچه ضرر نداشته باشد. از ديگر بررسي‌هاي راديولوژيك مي‌توان به سي‌تي اسكن و ام‌آر‌آي نيز اشاره كرد كه گاهي از اين روش‌هاي تشخيصي هم استفاده مي‌كنيم. متاسفانه به دليل تغييرات پستان‌ها در بارداري، معمولا بيماري در مراحل پيشرفته‌تر در بارداري كشف مي‌شود، اما به هر حال تمامي مراحل درمان براي مادر باردار اجرا مي‌شود كه در مرحله اول جراحي و به دنبال آن شيمي‌درماني است. شيمي‌درماني اگر در سه ماهه دوم و سوم انجام شود عارضه جدي براي جنين ندارد، اما راديوتراپي به دليل دوز بالاي اشعه و خطراتي كه براي جنين دارد، تا بعد از زايمان انجام نمي‌شود. ▪شیردهی بعد از سرطان پستان چگونه خواهد بود؟ ـ معمولا وقتی برای بیمار، درمان سرطان پستان انجام می شود، به مادر گفته می شود که شیردهی را قطع کند. چون داروهایی که به بیمار می دهیم معمولا مادر نباید به فرزندش شیر بدهد. البته این مادر پس از گذراندن مراحل درمانی قادر است که به فرزند بعدی اش شیر بدهد اما دادن شیر مادر به نوزادی که مادرش تحت شیمی درمانی است توصیه نمی شود. ▪آیا امکان بارداری بعد از سرطان پستان وجود دارد؟ ـ درمان هایی که برای سرطان پستان انجام می شود موجب نازایی کامل نخواهد شد. یعنی فرد بعد از سرطان پستان امکان بچه دار شدن دارد. البته این در مورد بیماران مختلف، متفاوت است و تصمیم با پزشک است که آیا خانمی بعد از سرطان پستان باردار شود یا خیر. اولا برای ما مهم است که نوع سرطان پستان چگونه است چرا که برخی از انواع سرطان های پستان به هورمون ها حساس هستند و برخی ها به هورمون حساس نیستند. معمولا به بیمارانی که برای سرطان پستان درمان می شوند توصیه می شود بعد از اتمام درمان شان برای بچه دارشدن حداقل ۲سال صبر کنند به برخی از بیماران که تومورشان به هورمون حساس است ممکن است گفته شود که تا ۵سال صبر کنند و از بچه دارشدن جلوگیری کنند. اما باز هم تاکید می کنم که وضعیت بیمار و وضعیت تومور و شرایط فرهنگی و خانوادگی بسیار مهم است. چرا که اگر برخی خانم ها بخواهند این مدت صبر کنند، سال های طلایی بچه دارشدن را از دست خواهد داد. در این صورت، ممکن است به او زودتر اجازه بچه دارشدن داده شود. به بیماری که دو فرزند دارد ممکن است توصیه شود که دیگر بچه دار نشود. عوامل مرتبط با بارداری و محافظت در برابر سرطان پستان برخی عوامل مرتبط با بارداری، احتمال ابتلا به سرطان پستان را در زنان کاهش می‌دهند:
دکتر زهرا نیک پوری
جراح و متخصص زنان ، زایمان و نازایی
عضو هیئت مدیره بیمارستان بین المللی قائم (عج) رشت
|
