عفونت پستان در دوران شیر دهی

به طور کلی عفونت های پستان به دو قسم اصلی است : عفونت پستان در دوران شیر دهی و عفونت پستان در دوران غیرشیردهی

عفونت پستان امکان دارد ناشی از یک بیماری عمومی در بدن باشد یا محدود به خود پستان باشد .

عفونت پستان در دوران شیردهی :

عفونت پستان در دوران شیر دهی  و التهاب آن در دوره ی شیردهی شایع بوده ولی امروز با توجه به این که در موقع زایمان مادر آنتی بیوتیک مصرف می نماید ، میزان این نوع عفونت کاهش یافته است .

با این وجود باز هم تعداد زیادی از مادران شیرده هنوز گرفتار این مشکل هستند .

مراقبت و دقت در دوران بارداری و شیردهی می تواند از میزان احتمال ابتلا به این بیماری بکاهد .

منظور از این مراقبت ها ، رعایت بهداشت ، پیشگیری از پرشدن شیر در سینه و پیشگری از بروز خراش نوک سینه می باشد .

پیش از شیردهی و پس از آن شستشوی سینه الزامی است . نوک سینه باید خشک و تمیز نگه داشته بشود و باید توجه داشت که همه سینه تمیز باشد . رعایت این نکات منجر به جلوگیری از ابتلا به عفونت سینه ها اثر بسزایی دارد .

عامل میکروبی شایع ، در بروز عفونت پستان در دوران شیر دهی ، یک نوع باکتری می باشد ، که استافیلوکوک اورئوس نام دارد  و معمولاً از راه خراش نوک سینه داخل بافت آن می شود . وجود شیر در سینه محیط تغذیه ای مناسبی برای رشد میکروب ها را به وجود آورده وکم کم با تهاجم میکروب به بافت های اطراف منجر به گسترش بیماری در سینه می شود .

در مرحله های ابتدایی بیماری ، عفونت محدود به بخش کوچکی از بافت سینه است ، اما با پیشرفت بیماری ، بخش های دیگر سینه نیز درگیر می گردد . لذا تا حد ممکن باید از بروز خراش نوک سینه پیشگیری نمود .

در دو دوره ، مادران شیرده خطر ابتلا به عفونت پستان در دوران شیر دهی را از سر می گذرانند :

• در ماه اول شیردهی پس از بارداری اول ، که ناشی از عدم آگاهی مادر از چگونگی وضعیت بهداشت پستان ها می باشد .

• زمانی که مادر می خواهد فرزند خود را از شیر بگیرد ، زیرا در این هنگام مادر با دو مشکل مواجه است . اول تجمع شیر در سینه ها ، دوم دندان های کودک که ممکن است باعث ایجاد زخم در نوک پستان ها بشود .

چند توصیه برای مادران جوان :

• در زمان شیردهی به فرزندتان ، هاله و نوک پستان را وارد دهان فرزند خود کنید ، زیرا اگر فقط نوک پستان وارد دهان کودک شود ، امکان بروز خراش نوک سینه وجود دارد .

• قبل و بعد از شیردهی حتماً سینه های تان را با آب گرم شستشو بدهید .

• نوک پستان و هاله ی آن را خشک نگه دارید .

• هر موقع که نوزاد تان گرسنه بود ، به او شیر بدهید تا از جمع شدن شیر بیش از حد در سینه تان ممانعت نمایید و با خالی شدن سینه ها از خطر بروز عفونت پیشگیری کنید .

• در صورتی که بهداشت پستان ها به خوبی رعایت نشود ، احتمال بروز عفونت بالا می رود .

• تقریباً 75 % آبسه های پستان ، در زمان شیر دهی ، در ابتدای دوران شیردهی ( در ماه اول ) اتفاق می افتد .

توصیه های دیگر

چناچه بیماری اتفاق بیفتد ، مادر از ورم همراه با درد و قرمزی پستان ها شکایت خواهد داشت و در اغلب موارد نیز امکان تب دار شدن هم وجود دارد .  چنانچه درمان انجام نشود . با پیشرفت بیماری آبسه تشکیل شده و لازم است تا فرد تحت درمان با آنتی بیوتیک قرار گیرد . در این افراد گاهی علائم بیماری ظاهر نمی شود و تنها توده لمس می شود . لذا بیماری از لحاظ بالینی ممکن است در دو مرحله باشد .

• سلولیت ( التهاب بافت نرم ) بدون انباشته شدن چرک

• آبسه

در مرحله التهاب بافت نرم ، سطح پوست کمی قرمز می شود ، حساسیت در لمس و درد در آن ناحیه به وجود می آید . دمای پوست قسمت مبتلا شده ، کمی بیشتر از سایر مناطق خواهد بود .  در صورتی که درمان آغاز نشود و عفونت بیشتر بشود ، حفره ای حاوی عفونت و چرک یا همان آبسه پستان به وجود می آید . در این وضعیت درد و علائم پوستی واضح تر خواهد شد .

در این شرایط ممکن است بینابینی نیز اتفاق بیفتد و فقط توده لمس شود . این حالت زمانی است که فرد تحت درمان با آنتی بیوتیک قرار گرفته است . در این شرایط بررسی های دقیق تر مانند  سونوگرافی و معاینه بالینی دقیق تر الزامی خواهد بود .

با  توجه به مرحله ی بیماری دو حالت برای درمان وجود دارد :

مرحله ی التهاب بافت نرم :

در این وضعیت درمان آنتی بیوتیکی آغاز می گردد و علائم بیماری سریع بهبود یافته و از بروز آبسه پستان جلوگیری می شود .

در صورتی که مادر شیرده دچار عفونت شده باشد ، از مصرف دارو هایی مانند مترونیدازول و تتراسیکلین و جنتامایسین که با ترشح در  شیر ممکن است به نوزاد آسیب بزنند باید پرهیز بشود .

بیماری در مرحله ی آبسه :

پس از بروز آبسه ، مصرف آنتی بیوتیک علائم را موقتاً خفیف می کند ، اما نمی تواند درون آبسه نفوذ و عفونت را درمان کند . در صورتی که وجود آبسه به قطعیت تشخیص داده نشده ، با تخلیه سوزنی می توان از وجود آبسه مطمئن شد یا سونوگرافی نیز انجام داد و سپس در صورت اطمینان از تشکیل آبسه ، اقدام برای جراحی تخلیه ی آبسه ، ضروری می باشد .

در این شرایط باید شیر داخل پستان نیز تخلیه شود ( به کمک دوشیدن شیر ) و زمانی که از سلامت پستان مطمئن شدید ، شیردهی را ادامه بدهید .