▪ بیماری فیبروکیستیک پستان:

این بیماری که در واقع حاصل تغییرات طبیعی پستان ها در پاسخ به هورمون هاست، موجب نگرانی بسیاری از بانوان بخصوص در سنین ۳۵ تا ۵۵ سالگی می شود، اما همان طور که گفته شد این تغییرات، طبیعی بوده و در واقع بیماری نیست. این تغییرات در ۱۰ درصد خانم ها دیده می شود و می تواند سابقه این بیماری در بستگان نزدیک وجود داشته باشد.

علائم آن به صورت دردهای دوره ای پستان ها به خصوص نزدیک به شروع عادت ماهانه همراه با احساس بزرگ شدن پستان ها همراه است. این بیماری می تواند بدون درد بوده و تنها در معاینه با احساس توده های متعدد پستانی تشخیص داده می شوند، در سونوگرافی به صورت کیست های متعدد و دو طرفه پستان دیده می شوند.

در برخی بیماران ترشحات زرد مایل به سبز یا بی رنگ از نوک پستان ها دیده می شود. اندازه این کیست ها کمتر از ۳ سانتیمتر بوده و اغلب در اندازه های ۲ تا ۱۰ میلی متر وجود دارند. این کیست ها هر چند وقت از بین رفته و کیست های جدید تشکیل می شوند. بر خلاف تصور عمومی این کیست ها بسیار به ندرت منجر به سرطان پستان می شوند.

درمان خاص و مطمئنی برای این بیماری پیدا نشده است، ولی توصیه می شود رژیم های غذایی خاص رعایت شود، یعنی از خوردن مواد کافئین دار مثل قهوه و شکلات و کولاها و همین طور چای پرهیز شود. از مصرف ادویه جات و غذاهای چرب و پنیر هم پرهیز شود تا از بزرگ شدن کیست ها و دردهای همراه با آن جلوگیری شود. در کنار توصیه های فوق داروهای مختلفی، مثل ویتامین ای، دانازول و روغن گل پامچال برای درمان آزمایش شده اند.

در مورد پیگیری و مراقبت های لازم در این بیماران، معاینه ماهانه پستان ها توسط بیمار و معاینه توسط پزشک در کنار سونوگرافی یا ماموگرافی سالانه (جهت بررسی تغییرات سایز ناگهانی کیست ها) توصیه می شود.

▪ فیبروآدنوما:

از بیماری های دیگر پستان فیبروآدنوماست که مخصوص سنین پایین تر ۱۵ تا ۳۵ سال است. اغلب به صورت یک توده نرم و متحرک لمس می شود، اما می تواند متعدد هم باشد که در سنین پایین (۲۵ سالگی) یافت می شوند. این توده ها دردناک نیستند و معمولا از ۳ سانتیمتر بزرگ تر نمی شوند (اما انواعی هم وجود دارد که بسیار بزرگ می شوند). اینها اغلب خود به خود بهبود می یابند و نیاز به درمان ندارند و تنها جهت تشخیص سرطان های احتمالی رحم (که تنها در ۴ درصد موارد چنین است) معاینه و سونوگرافی سالانه آن لازم است. در موارد خاص نمونه برداری از این توده ها لازم می شود.