اندومتریوز

اندومتریوز بیماری‌ زنانه‌ای است که تاکنون درمان موثر و قطعی برای آن پیدا نشده و بیش از یک صد میلیون زن در سراسر جهان با این بیماری زندگی می‌کنند...

 

اندومتریوز بیماری‌ زنانه‌ای است که تاکنون درمان موثر و قطعی برای آن پیدا نشده و بیش از یک صد میلیون زن در سراسر جهان با این بیماری زندگی می‌کنند.

 🔸اندومتریوز چیست؟

اندومتریوز یعنی بافت رحم در جایی بیرون رحم وجود دارد، ممکن است درهر جایی از حفره لگنی وجود داشته و فعالیت کنند، بر روی تخمدان ها، لوله های فالوپ، دیواره لگن، واژن، روده، مثانه در موارد نادر بر کلیه و آپاندیس و ریه هم ممکن است وجود داشته باشند.

🔸عوارض اندومتریوز چیست؟

این بیماری باعث دردهای بسیار شدید به ویژه در دوره پریود می شود. درد حین رابطه جنسی و هنگام دفع ادرار و مدفوع، تهوع و سردرد و دردهای عضلانی از دیگر علایمی است که برای این بیماری برشمرده می شود.
 اگر این بافت نابجای رحمی در تخمدان باشد منجر به تشکیل کیست‌هایی پر از خون و عفونت می شود که به آن کیست شکلاتی می گویند و در صورتی که پاره شود و محتویات آن وارد شکم شود مشکلات بسیار جدی برای بیمار ایجاد می کند. افسردگی و خستگی مفرط از دیگر عوارض این بیماری است.
حس ناامنی این بیماری یکی از عمده مشکلات مبتلایان به اندومتریوز است. دل پیچه ای در خیابان می تواند دنیا را تیره کند، تهوع و سردردی که باعث از حال رفتن شود.

🔹برای کنترل دردهای این بیماری می‌توان از هورمون، مسکن و کیسه‌های آب گرم استفاده کرد.

تجربه بیماران:


ﻣﻦ ﻫﻢ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻣﯿﻠﯿﻮﻥ ﺯﻧﯽ ﻫﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻣﯿﮑﻨﻢ .
ﭘﺮﯾﻮﺩ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺩﺭﺩﻧﺎﮎ ﻭ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰﯼ ﺷﺪﯾﺪ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﮔﺮﯾﺒﺎﻧﻢ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ .
ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺩﺭﻃﻮﻝ ﺳﺎﻟﯿﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﭼﻪ ﺩﺭ ﻟﻨﺪﻥ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﮐﺮﺩﻡ، ﺍﻣﺎ ﻫﺮﺑﺎﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﯾﮑﯽ ﺑﻮﺩ، ' ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺯﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺩﺭﺩ ﭘﺮﯾﻮﺩ ﺭﻧﺞ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ، ﮐﺎﺭﯼ ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ ﮐﺮﺩ ﺑﺎ ﻣﺴﮑﻦ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻦ '.
ﺳﺎﻝ ۲۰۱۴ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﺗﺐ ﺑﺎﻻ ﻭ ﺗﻬﻮﻉ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻥ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻡ . ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺁﭘﺎﻧﺪﯾﺲ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ . ﺍﺯ ﺍﺗﺎﻕ ﻋﻤﻞ ﮐﻪ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﺁﻣﺪﻡ، ﺟﺮﺍﺡ ﺑﺎﻻﯼ ﺳﺮﻡ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ ﻭ ﮔﻔﺖ:  ﺍﻧﺪﻭﻣﺘﺮﯾﻮﺯ ﺩﺍﺭﯼ، ﻣﯿﺪﺍﻧﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟ ﻣﻦ ﻣﺘﻌﺠﺐ ﻧﮕﺎﻫﺶ ﮐﺮﺩﻡ ﻭ ﺍﻭ ﮔﻔﺖ:  ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﮐﻪ ﺩﺭﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮﺍﺵ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ،ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﯿﺪ، ﻣﺘﺎﺳﻔﻢ .ﺍﺯ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﮐﻨﻮﻥ ﯾﮏ ﺑﺎﺭ ﺗﺤﺖ ﺟﺮﺍﺣﯽ ﻻﭘﺎﺭﺳﮑﻮﭘﯽ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻭ ﻻﯾﻪ ﻫﺎﯼﺩﺭﮔﯿﺮ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪ .
ﻻﭘﺎﺭﺳﮑﻮﭘﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﺟﺮﺍﺣﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺑﺎﺯ ﮐﺮﺩﻥ ﺷﮑﻢ، ﺑﺎ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺳﻪ ﺳﻮﺭﺍﺥ ﻭ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻥ ﺩﻭﺭﺑﯿﻦ ﻭ ﻭﺳﺎﯾﻞ ﺟﺮﺍﺣﯽ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﺑﺪﻥ، ﺟﺮﺍﺣﯽ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﯽﺷﻮﺩ .ﭘﺰﺷﮏ ﺩﺭ ﺑﯿﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﺍﻡ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﮔﻔﺖ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺪﺗﯽ ﺍﯾﻦ ﺟﺮﺍﺣﯽ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﺩﺭﺩ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ، ﺍﻣﺎ ﻣﺠﺪﺩ ﺩﺭﺩﻫﺎ ﻭ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﺑﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺸﺖ .
ﺩﺭﺩﻫﺎ ﺑﺮﮔﺸﺖ، ﺍﻓﺴﺮﺩﮔﯽ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻫﺶ .ﺣﺲ ﻧﺎﺍﻣﻨﯽ ﺍﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻋﻤﺪﻩ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﻣﺒﺘﻼﯾﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﻭﻣﺘﺮﯾﻮﺯ ﺍﺳﺖ .
ﺩﻝ ﭘﯿﭽﻪ ﺍﯼ ﺩﺭ ﺧﯿﺎﺑﺎﻥ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﻧﯿﺎ ﺭﺍ ﺗﯿﺮﻩ ﮐﻨﺪ، ﺗﻬﻮﻉ ﻭ ﺳﺮﺩﺭﺩﯼ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚﺍﺯ ﺣﺎﻝ ﺭﻓﺘﻦ ﺷﻮﺩ .ﯾﮏ ﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮑﻢ ﮔﻔﺘﻢ : " ﺍﮔﺮ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺴﺘﻢ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﯼ ﺗﺤﺖ ﺷﯿﻤﯽﺩﺭﻣﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻢ ﻭ ﺩﺍﺭﻭ ﻭ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺑﯿﻦ ﺑﺮﻭﺩ ﻭﻟﯽ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼﻫﻤﯿﺸﻪ ﻧﮕﺮﺍﻧﯽ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺱ ﺩﺍﯾﻤﯽ ﺩﺍﺭﻡ ".ﻟﺒﺨﻨﺪ ﺗﻠﺨﯽ ﺯﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ : " ﻓﻘﻂ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﮕﻮﯾﻢ ﻣﺘﺎﺳﻔﻢ ".ﭼﻨﺪﯼ ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻭﻫﯽ ﺍﺯ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﻭﻣﺘﺮﯾﻮﺯﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﻋﺪﻡ ﺭﺳﯿﺪﮔﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎﺭﺍﻥ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﮐﺮﺩﻧﺪ .
ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎﯼ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻭ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﺑﺴﯿﺎﺭﮐﻨﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺩﻩ ﺳﺎﻝ ﻃﻮﻝ ﻣﯽﮐﺸﺪ ﺗﺎ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻌﺪﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺩﺭﻣﺎﻧﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺩﺭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﯿﻤﺎﺭ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .


ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻧﯿﺰ ﺍﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .
ﺁﻣﺎﺭﻫﺎ ﺣﺎﮐﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﺳﻪ ﻣﯿﻠﯿﻮﻥ ﺯﻥ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻧﺪﻭﻣﺘﺮﯾﻮﺯ ﺩﺳﺖ ﻭﭘﻨﺠﻪ ﻧﺮﻡ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .

ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺑﯿﻤﺎﺭﺍﻧﯽ  ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ:' ﺳﺎﻟﻬﺎﺳﺖ ﭘﺮﯾﻮﺩ ﺩﺭﺩﻧﺎﮎ ﺩﺍﺭﻡ، ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ درمانی اندومتریوز ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﮐﺮﺩﻡ ﺑﺮﺍﯼﺍﯾﻨﮑﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻧﻢ ﺟﻨﯿﻦ ﺭﺍ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﻡ . در مرکز ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﺍﻧﺪﻭﻣﺘﺮﯾﻮﺯ ﺩﺍﺭﻡ، ﺑﻌﺪﺍﺯ ﯾﮏ ﺳﺎﻝ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﺑﻮﺩﻥ، ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﻡ ﻭ ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮﻝ ﺍﺳﺖ . ﻫﺮﭼﻨﺪ ﭘﺰﺷﮏ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺯﺍﯾﻤﺎﻥ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، ﺍﻣﺎﺍﺯ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻢ ﺑﭽﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ '.
ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎﺭ ﺩﯾﮕﺮ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺗﻼﺵ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﺳﯿﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼﺍﺵ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﺮﻭﺩ،ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ: " ﺩﻭ ﺑﺎﺭ ﺟﺮﺍﺣﯽ ﮐﺮﺩﻩﺍﻡ، ﺯﻧﺪﮔﯽﺍﻡ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺨﺘﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﯾﮑﯽ ﺍﺯﺍﻗﻮﺍﻡ ﮐﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪﮐﻨﺘﺮﻝ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﺑﺮﺳﺪ، ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺮﻭﻡ ﺷﺎﯾﺪ ﮐﻤﯽ ﺍﺯ ﻣﺸﮑﻼﺗﻢ ﮐﻢﺷﻮﺩ ".
ﺍﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎﺭ ﯾﮏ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼﺍﺵ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .


ﺑﯿﻤﺎﺭﯼﺍﻧﺪﻭﻣﺘﺮﯾﻮﺯ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﻫﺎﯼ ﺯﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺑﺎﺭﻭﺭﯼ، ﺯﻧﺪﮔﯽﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﯽ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺯﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺍﻟﺸﻌﺎﻉ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ '.
ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﺷﺎﻏﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻧﮕﺮﺍﻧﯽ ﺍﺯ ﺍﻣﻨﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﭘﯿﺶ ﺭﻭﯼ ﺍﯾﻦ ﺯﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ . ﺷﺎﯾﺪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻗﻮﺍﻧﯿﻨﯽ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﺩﺭﻗﺎﻧﻮﻥ ﮐﺎﺭ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﮐﻤﯽ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺮﺱ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﮑﺎﻫﺪ ﻭ ﮐﺎﺭﻓﺮﻣﺎ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭﻣﻮﺍﺭﺩﯼ ﮐﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﻗﻄﻌﯽ ﺷﺪﻩ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺧﺎﺹ ﺍﯾﻦ ﺯﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮﺑﮕﯿﺮﺩ .

ﺯﻧﺎﻥ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﻭﻣﺘﺮﯾﻮﺯ ﻧﯿﺎﺯﻣﻨﺪ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻫﺎﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩﯼ ﺟﺮﺍﺣﯽﻫﺎﯼ ﻣﮑﺮﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﭘﻮﺷﺶ ﻭ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻤﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﯾﻦ ﮐﻪ ﮐﻤﯽ ﺍﺯ ﺩﺭﺩ ﻭﺭﻧﺞ ﺍﯾﻦ ﺯﻧﺎﻥ ﮐﺎﺳﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﺍﻫﻤﯿﺖ ﺍﺳﺎﺳﯽ ﺩﺍﺭﺩ .
ﺩﺭ ﻋﯿﻦ ﺣﺎﻝ ﮐﻤﺒﻮﺩ ﻣﺮﺍﮐﺰ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎﺭﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻫﺎﯼ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩﻣﺒﺘﻼﯾﺎﻥ ﺍﻧﺪﻭﻣﺘﺮﯾﻮﺯ ﺍﺳﺖ .
ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺩﺭ ﻟﻨﺪﻥ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺮﺍﯼ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺍﺯ ﺑﯿﻤﺎﺭﺍﻥ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ، ﺍﻣﺎ ﺍﺯﺁﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺻﻠﯽ ﺍﯾﻦ ﻣﺮﺍﮐﺰ ﻣﺒﺘﻼﯾﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺑﻪﺩﻟﯿﻞ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﺍﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺍﯾﻦ ﻣﺮﺍﮐﺰ ﻏﯿﺮ ﺩﻭﻟﺘﯽ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﯽﺷﻮﺩ .

ﺍﻧﺪﻭﻣﺘﺮﯾﻮﺯ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻗﻄﻌﯽ ﻧﺪﺍﺭﺩ، ﺍﻣﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺍﺯ ﻣﺒﺘﻼﯾﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﺩﺭﺳﻄﻮﺡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺭﺍﻫﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﺍﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎﺭﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ.